Paisaiaren eraldaketa eta bere analisia
Zeregin honetan paisaien eboluzioa aztertzeko moduei buruzko informazioa bilduko dugu, eta gertuen dugun paisaian aplikatuko ditugu proposatzen zaizkigun metodoak, hau da, gure ikastetxetik ikusten dugu paisaian. Hala, entrenatzen arituko gara gure herriko beste paisaia batzuen eraldaketa aztertu ahal izateko.
1. Ikus ditzagun paisaiak aldaketa handiak izan dituen adibideak
La dinámica del paisaje izeneko kapituluaren bi zati ikusten hasiko gara, RTVEren El Cuaderno del Viajero dokumental-sailekoa, eta binaka, galdera-sorta bati erantzungo diogu gure koadernoan. Esan dugun bezala, koadernoa ebaluatzeko errubrika bat erabiliko dugu. Ondoren, taldean, eman ditugun galderen inguruan gogoeta egingo dugu, baita aurreko zereginean sortu dugun paisaia-definizioaren eta bideoak proposatzen duenaren arteko desberdintasunen inguruan ere.
Aurreneko zatiak Alacanteko kostaldeko paisaiaren eraldaketaren adibideak aurkezten ditu, eta 50eko urteetako irudiak eta 90eko hamarkadaren bukaerakoak alderatzen ditu. Bigarren zatiak paisaiaren osagaiei eta paisaia aldatzea eragiten duten elementuei buruz hitz egiten du.
1.1. Bideoaren lehenengo zatia
2:50 minututik 05:45era arte ikusiko dugu bideoa, ahal bada binaka, zati hori nahi dugun guztietan errepikatu ahal izateko.
1.2. Bideoaren bigarren zatia
5:45 minututik 10:10era arte ikusiko dugu bideoa, ahal bada binaka, zati hori nahi dugun guztietan errepikatu ahal izateko.
2. Paisaiaren osagaiak eta elkarren artean dituzten erlazioak
Jarduera honetan, paisaiaren osagaiak identifikatuko ditugu eta elkarren artean sortzen diren erlazioak aztertuko ditugu. Jarduera hau talde txikitan eramango dugu aurrera, 2-5 laguneko taldetan. Errubrika bat erabiliko dugu talde-lana ebaluatzeko eta beste errubrika bat fitxak ebaluatzeko.
2.1. Paisaiaren osagaiak identifikatzea
Modu ugari daude paisaiaren osagaiak aztertzeko, eta gu fitxa baten laguntzaz baliatuko gara, edozein pertsonak paisaia bat aztertu ahal izateko moduan diseinatua. Paisaiaren azterketan gidatuko gaituen fitxa bat erabiltzeak abantaila handi bat du, arreta jarri behar dugun alderdien zerrenda bat eskaintzen baitigu, ezertaz ahaztu beharrik izan gabe. Gainera, fitxa bat erabiliz gero, erraz alderatu ahal izango ditugu paisaia desberdinak, egitura berari jarraitzen diotelako.
Orain, gure ikastetxetik ikusten den paisaia aztertuko dugu, talde bakoitzerako fitxa bat erabiliz. Dokumentuaren lehenengo orriak irakurriko ditugu, azalpenen eta irudien bitartez fitxa nola bete adierazten digutenak. Ondoren, dokumentuaren azkeneko bost orriak inprimatuko ditugu, fitxa barnean dutenak, eta bete egingo ditugu. Gure ikastetxetik oso paisaia desberdinak ikusten badira noranzko desberdinetan begiratuz gero, interesgarria izango da talde bakoitzak paisaia desberdin bat aztertzea. Fitxa taldean betetzeak aberastu egiten du analisia, ikuspegi desberdinak eztabaidatzen ditugulako. Lau pare begik beti ikusten dute begi pare bakar batek baino gehiago!
2.2. Paisaiaren aldaketaren eragileak identifikatzea
Orain, paisaiaren aldaketen atzean dauden faktoreei buruz gogoeta egingo dugu, eta beste fitxa bat erabiliko dugu horretarako. "Paisaiaren detektibe" izango gara, eta jakiten saiatuko gara zerk eragin duen aztertzen ari garen paisaia gaur egun bertan ikusten ditugun elementuez osatuta egotea. Dokumentuaren lehenengo orria irakurriko dugu, fitxa nola bete behar den adierazten diguna, eta ondoren dokumentuaren bigarren orria inprimatuko dugu, fitxa barnean duena, guk betetzeko.
3. Zenbateraino aldatu da paisaia azken hamarkada hauetan?
Aurreko jardueraren jarraipen gisa, hipotesi batzuk landuko ditugu: zeintzuk diren aztertu dugun paisaiaren elementu berriak (adibidez, azken 20 urteotan paisaiari gehitutako elementuak), zer elementuk aldatu duten beren funtzioa paisaian lehenengo aldiz barneratu zituztenetik, eta zein elementu desagertu diren azken hamarkada hauetan. Ez dugu zertan burua hautsi, asmatu besterik ez baitugu egin behar jakiteko paisaiaren zein elementu diren zaharrak, eta zeintzuk berriak, eta prozesuari eta emaitzei buruzko informazioa gure koadernoetan bilduko dugu.
Jarduera hau aurreko talde txiki beretan eramango dugu aurrera, eta paisaia bera hartuz. Ebaluaziorako, talde-lana ebaluatzeko errubrika bat eta gure koadernoa ebaluatzeko errubrika bat erabiliko ditugu.
4. Bilatu ditzagun gure paisaiaren argazki zaharrak
Aurreko jardueran ikusi dugunez, ortofotoak oso tresna erabilgarria dira paisaian gertatu diren aldaketak ikusteko, eta noiz gertatu diren zehazteko. Hala ere, jende gehienarentzat zaila izan ohi da bistaratzea nolakoa zen paisaia bat garai zehatz batean, ortofotoak begiratzearekin bakarrik. Ortofotoek eskaintzen diguten paisaiaren irudia pertsonen helmenean ez dagoen ikuspuntu batetik eskaintzen delako gertatzen da hori, hegazkinak garraiobide gisa orokortu diren arte. Pertsona gehienentzat, oinak lurrean dituzula behatuta hartzen du zentzua paisaiak.
Jarduera honetan, goaz ikustera nola lagun dezakegun argazki zaharrak erabiliz pertsonek paisaiaren eraldaketa ulertzen.
4.1. Informazioa bilduko dugu
Lehenik, argazki zaharren erabilerari buruzko informazioa bilduko dugu paisaiaren aldaketa aztertzeko. Horretarako, binaka, eremuan hartutako argazkien erabilerari buruzko albiste bat irakurriko dugu Norvegiako paisaietan gertatutako aldaketak irudikatzeko, eta proposatzen zaizkigun galderei gure koadernoetan erantzungo diegu. Koadernoa ebaluatzeko errubrika erabiliko dugu. Artikuluan sartzeko, irudian klik egin besterik ez da egin behar.
4.2. Non aurki ditzakegu gure paisaien argazki zaharrak?
Orain, gure paisaien argazki zaharrak nola aurkitu ahal izango ditugun pentsatzen jardungo dugu; ikuspuntu beretik argazkiak ateratzen saiatzeko baliagarriak izan behar dute, era horretan gure paisaien eraldaketa irudikatzeko.
Gure ikastetxea kokatuta dagoen herrian oinarrituko gara, eta inguratzen duten paisaien argazki zaharrak aurkitzen saiatuko gara. Horretarako, 3-5 lagunek osatutako talde txikitan antolatuko gara, lana banatuko dugu proposatzen zaizkigun iturriak kontsultatzeko, eta bururatzen zaizkigun 2-3 iturri gehitzen saiatuko gara. Talde txiki bakoitzak gure ikastetxea inguratzen duten paisaien 2-3 argazki zahar bilatu behar ditu (edo ikastetxekoak bertakoak izan daitezke), eta bateratu egingo ditugu. Ondoren, argazki horietako batzuk aukeratuko ditugu, eta atera izan ziren ikuspuntua non den jakiten saiatuko gara. Guztion artean, zerrenda bat egingo dugu, argazki bat atera izan zen ikuspuntua lokalizatzeko erreferentzia gisa balio ahal izango zaizkigun paisaiaren elementuak adieraziz, eta zerrenda hori gure koadernoetan kopiatuko dugu. Talde-lana ebaluatzeko errubrika eta argazki zaharren bilaketa ebaluatzeko errubrika erabiliko ditugu.
Ikasitakoaren Egunerokoa
Zeregina amaitu ondoren, egin dugun lana gainbegiratzeko unea da, eta ikasitakoaren egunerokoan gure iritziak idaztekoa.
Item hauei erantzun ahal izango diegu:
- Asko kostata egin dut...
- Zailtasunak izan ditut...
- Ez dut zeregina bukatu zeren eta...
- Zeregina amaitutzat ematen dut (data)
Ondoko lizentziak babestua: Creative Commons: aitortu-EzKomertziala-PartekatuBerdin 4.0 Lizentzia